Analiza stresu organizacyjnego na podstawie badań przeprowadzonych w firmie GlaxoSmithKline - Czy stresory, wnioski i pomysły z 2005 roku są nadal aktualne w 2024?

zdjęcie_pixabay

Analiza stresu organizacyjnego na podstawie badań przeprowadzonych w firmie GlaxoSmithKline - Czy stresory, wnioski i pomysły z 2005 roku są nadal aktualne w 2024?

Przygotowując się do kolejnego szkolenia z zarządzania stresem, przypomniałam sobie, że przecież blisko 20 lat temu napisałam pracę podyplomową na ten temat! Pomyślałam, że szkoda aby tę książkę znała tylko zakurzona szuflada. Są w niej nadal aktualne:

Definicje, modele...
Moje wspomnienia, kiedy byłam "zimnokrwistą korporate zombie" w GSK,
Spis głównych stresorów - czy aktualne?
Pomysły na radzenie sobie z nimi - czy aktualne?
Ciekawa bibliografia:

Inteligencja Emocjonalna, D.Goleman i Zasada 80/20, R.Koch, to niezmiennie 2 pozycje z mojej Top 10 ukochanych książek w życiu. Poniżej zamieszczam oryginał pracy podyplomowej, którą napisałam w 2005 roku.

A jak Ty myślisz, czy stresory, wnioski i pomysły z 2005 roku są nadal aktualne w 2024?

Podsumowanie przerzucam z końca pracy na początek tego artykułu, a następnie zamieszczam spis treści, aby łatwiej było Wam dotrzeć do interesujących Was fragmentów. Grafiki zamieszczę nieco później:)

Pracę tę napisałam na Uniwersytecie Jagiellońskim, studiując podyplomowo Zarządzanie Zasobami Ludzkimi, w Instytucie Zarządzania. Nazywałam się wówczas Dorota Niedziółka... Praca tę wykonałam pod kierunkiem Prof. dra hab. Tadeusza Marka. Jej pełny temat brzmi:

5. Podsumowanie

Z powyższych analiz wynika, iż stres w pracy przedstawiciela naukowego jest nieodzowny i niestety negatywnie wpływa na zdrowie, samopoczucie i efektywność pracy. Pracownicy Ci potrafią rozpoznawać stresogenne sytuacje i radzić sobie z ich skutkami, co sprawia, że szukają sposobów rozładowania napięcia, rozluźnienia i równowagi. W książce „Poznaj moc, która jest w Tobie” Louise L. Hey można przeczytać: „…można zmienić swoje życie, jeśli będzie się potrafiło zmienić sposób myślenia.”. Najwyraźniej respondenci należą do osób, które rozpoznają niepokojące sytuacje i podejmują próby radzenia sobie z nimi.

Pośród omawianych stresorów największy negatywny wpływ na pracę i odczucia ankietowanych miał stresor związany z zarządzaniem, karierą i osiągnięciami, strukturą organizacyjną oraz relacjami dom-praca. Te wyniki pozwalają wysnuć wnioski, iż w strukturach decyzyjnych powinny zaistnieć pewne modyfikacje fluktuacyjne czynników stresogennych zwłaszcza, że dla respondentów wydaje się być słuszne, co napisał R. Koch w „Zasadzie 80/20”: „To, dla kogo pracujesz, jest ważniejsze niż to, co robisz”. „Dobra firma poświęca dużo czasu, uwagi i pieniędzy, aby znaleźć i zatrzymać dobrego pracownika” jak czytamy we „Własnej Firmie” E. Tayson’a i J. Schell’a. GlaxoSmithKline należy do takich właśnie korporacji i dla tego możemy mieć nadzieję na dalsze próby poprawy sytuacji swoich pracowników.

Uzasadnione jest branie pod uwagę ambitnej natury badanych pracowników, dla których ścieżka kariery jest wysoko motywująca, gdy tym czasem w firmie dostrzegają hamujące ich rozwój ograniczenia. Dla respondentów bardzo istotne okazały się relacje dom-praca. Z przeprowadzonych badań wynika, że równowaga pomiędzy tymi środowiskami jest zaburzona, co negatywnie na nie wpływa i w konsekwencji obniża efektywność pracy, a to powinno również zwrócić uwagą pracodawcy i spowodować działania mające na celu odnalezienie względnej harmonii.

Respondenci to osoby ukierunkowane na sukces, którego nieodzownym towarzyszem jest stres, z jego obecnością i jego skutkami badani radzą sobie bardzo dobrze wykazując wysoki poziom inteligencji emocjonalnej, o której możemy przeczytać w książce D. Golemana „Inteligencja Emocjonalna”. Autor zwraca uwagę, że: „sukces zależy nie tylko od intelektu, lecz od umiejętności i kierowania emocjami”.

Istnieją zdrowe i naturalne sposoby radzenia sobie ze stresem. Można do nich zaliczyć umiejętność właściwego odpoczynku, uprawianie sportu, udane życie seksualne, właściwa dieta.

W przypadku poważniejszych zaburzeń, takich jak zaburzenia snu, zaburzenia odżywiania się, utrzymujące się stany depresyjne, napadowe lęki, itp. należy skorzystać z pomocy specjalistycznej: lekarza psychiatry, psychologa, psychoterapeuty. Jest to konieczne także wówczas, gdy człowiek w sposób nieprawidłowy radzi sobie ze stresem, szczególnie, gdy nadużywa alkoholu, używa narkotyki czy inne substancje chemiczne w celu poprawy swego stanu fizycznego i psychicznego. Można korzystać z różnego rodzaju treningów psychologicznych, czy też warsztatów, których celem jest nabywanie umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach życiowych, poprawienie relacji z bliskimi osobami, nauka różnych sposobów i technik relaksacyjnych.

Skuteczna walka ze stresem to przeciwdziałanie sytuacjom stresowym. Najprościej byłoby ich unikać, lecz nie jest to łatwe i nie zawsze najwłaściwsze, ponieważ pewne sytuacje będą się powtarzały. Pokonywanie stresu należy rozpocząć od ustalenia jego przyczyny, najlepiej nie dopuszczać do sytuacji, kiedy przejdzie on w formę przewlekłą. Możemy to zrobić samodzielnie, lub z pomocą psychoterapeuty, czy też najbliższego przyjaciela. Chłodna ocena sytuacji pozwoli nam stwierdzić, czy można w niej coś zmienić, czy też wszelkie próby będą tylko stratą czasu i energii. Pozwoli nam to lepiej poznać nasze mocne i słabe strony, a w przyszłości przewidzieć, które sytuacje niosą dla nas duże ryzyko stresu.

W pokonywaniu stresu możemy wspierać się metodami naturalnymi, np. muzykoterapią, aromaterapią, medytacjami, masażem, ziołolecznictwem lub farmakologicznymi - ziołowe leki uspokajające, magnez z witamina C.

Nie warto smutków topić w alkoholu - prowadzi to do uzależnienia, a nie rozwiązuje problemów. Nadużywanie leków uspokajających i nasennych również powoduje uzależnienie.

Nie przejadajmy się. Kawa i papierosy także nie są dobrym lekiem na stres.

Świetnym lekarstwem na nasze codzienne stresy jest aktywność fizyczna, może to być ulubiony sport, ale także spacer z psem, czy praca w ogrodzie. W sytuacjach trudnych na pewno pomoże nam szczera rozmowa z bliskimi. Spacer z psem, jazda na rowerze, miarowe, głębokie oddychanie najlepiej świeżym powietrzem w parku.

To banalne, ale bardzo skuteczne metody relaksacji i nabierania dystansu do stresów, jakie powoduje praca. Słuszne wydaje się podejście R. Kocha w książce „Zasada 80/20”, że:

„Sprawy nie będą uporządkowane dopóty, dopóki nie będziemy równie szczęśliwi w pracy i poza nią"

Spis treści strona

1. Wprowadzenie 2
2. Koncepcje stresu organizacyjnego 5
3.1. Metoda i organizacje badania 7
3.2. Zarys pracy przedstawiciela naukowego 7
3.3. Cele i zadania badawcze 8
3.4. Metoda diagnozująca stres organizacyjny 9
4. Badania 10
4.1. Opinie na temat firmy 10
4.2. Ocena obecnego stanu zdrowia 11
4.2.1. Odczucia i zachowania 11
4.2.2. Zdrowie fizyczne 12
4.2.3. Podsumowanie stanu zdrowia 14
4.3. Źródła presji w twojej pracy 15
4.4. Zmagania ze stresem 16
4.5. Strategie zmagań ze stresem 17
5. Podsumowanie 19

1. Wprowadzenie

Stres jest zjawiskiem biologicznym, stanowiącym reakcję organizmu na jakiekolwiek stawiane mu wymagania: fizyczne lub psychiczne. Innymi słowy, stresem określa się wszystkie bodźce, które zmieniają stopień gotowości człowieka do działania.

Lek. Med. Maciej Banach
Wg Wydawnictwa Naukowego PWN:

Stres, psychol. stan obciążenia systemu regulacji psych. powstający w sytuacji zagrożenia, utrudnienia lub niemożności realizacji ważnych dla jednostki celów, zadań, wartości

Stres, [ang.], fizjol. pojęcie wprowadzone przez H. Selyego, określające fizjol. stan organizmu zwierzęcia lub człowieka wywołany działaniem tzw. Stresora

Dzięki objawom stresu życie nie jest monotonne, krótkotrwały stres jest zjawiskiem mobilizującym, pomaga nam przezwyciężać trudności. Jeżeli natomiast dociera do nas zbyt wiele bodźców, wówczas zaczynamy odczuwać dyskomfort. Jeżeli wciąż jesteśmy poddawani silnemu oddziaływania bodźców, znacząco pogarsza się nasze samopoczucie, zdrowie i wreszcie może dojść do poważnych zaburzeń. Dobre opanowanie radzenia sobie ze stresem zapewnia komfort życia, chroni przed nudą i przed zmaganiami ponad nasze siły. Jedną z głównych przyczyny stresu jest środowisko pracy a także presja czasu, np dotrzymanie terminu, chęć sprostania wymaganiom szefa, nadmiar obowiązków, perfekcjonizm, obawa porażki, utraty pracy, brak pracy itp. Inne przyczyny to środowisko życia: hałas, tłok, korki, załatwianie spraw w urzędach, a także rodzina: trudności w kontaktach z partnerem, śmierć bliskiej osoby, rozwód, chęć bycia idealnym rodzicem. Są też psychologiczne przyczyny stresu jak lęk przed utrata kontroli lub wymaganiami postrzeganymi przez nas, jako przerastające nasze możliwości oraz biologiczne: w sytuacjach zagrożenia życia lub zdrowia, długotrwałe zmęczenie lub wyczerpanie jest następstwem długotrwałego oddziaływania wytężonej pracy, nauki, może się pojawiać, gdy stawiamy sobie wygórowane wymagania.

Wiele osób nie jest zadowolonych ze stanu swego zdrowia i sposobu życia, chociaż dzięki postępowi medycyny żyjemy coraz dłużej. Powszechnie uważa się, iż większość schorzeń, na jakie cierpi człowiek współcześnie ma swoje źródło w stresie, dla tego tak ważne jest jego redukowanie lub eliminowanie ewentualne sprawne radzenie sobie z nim. Nadmierne obciążenie stresem, jak i nawracające silne przeżycia stresowe są traktowane przez naukę jako przyczyna ogromnej liczby chorób psychosomatycznych, do których można zaliczyć m.in. choroby układu krążenia, przewodu pokarmowego, nowotwory, a także depresje, nerwice, lęki, fobie i inne zaburzenia psychiczne.

Stres stanowi nieodłączny element naszego życia. Nie sposób uniknąć czynników, bądź sytuacji stresujących. Badacze stresu mówią o istnieniu stresu pozytywnego i negatywnego. Z tym pierwszym mamy do czynienia wówczas, gdy skumulowana siła i energia pozwala nam wykonać, co zamierzyliśmy, np zarabiać pieniądze. Natomiast ze stresem negatywnym mamy do czynienia wówczas, gdy wystąpią takie czynniki, jak: nadmierne obciążenie pracą i odpowiedzialnością psychiczną, czy też doświadczenie różnych nieszczęść, jakie dotykają ludzi – od utraty bliskiej osoby, przeżycia śmierci małżonka, zwolnienia z pracy, po katastrofy i kataklizmy.

Prowadzone od kilkudziesięciu lat badania nad stresem, zarówno w warunkach laboratoryjnych, jak i w ramach programów leczniczych dowodzą, że negatywne skutki stresu częściej dotykają kobiet, niż mężczyzn. Dzieje się tak, dlatego, że pracujące kobiety mają inny cykl dobowy hormonów stresowych, tj. adrenaliny i noradrenaliny, niż pracujący mężczyźni. Otóż zarówno kobiety, jak i mężczyźni mają szczyt poziomu reakcji tych hormonów po południu, jednak u mężczyzn ich poziom spada do zera po powrocie do domu, a u kobiet utrzymuje się aż do momentu snu. Takie badania po raz pierwszy przeprowadziła ok. 30 lat temu prof. Marion Frankenhoizer w Szwecji. Powtórzone niedawno potwierdziły wyniki sprzed lat. Również w praktyce okazuje się, że trzy czwarte osób, które zgłaszają się do Kliniki Stresu w Sztokholmie z poważnymi problemami, stanowią kobiety. Według dyrektora tej kliniki, doc. Aleksandra Perskiego, stres należy pojmować jako reakcję organizmu na nagły lub chroniczny stan zaburzenia równowagi pomiędzy obciążeniami, którym jesteśmy poddawani, a zasobami energii, siły i odporności, jakie posiadamy. Ten sposób myślenia rodzi pozytywne skutki praktyczne. Jeśli stres jest rozumiany jako relacja między obciążeniem, a zasobami, to znaczy, iż możemy wpływać na poziom stresu nie tylko ograniczając obciążenia, ale także zwiększając poziom swoich możliwości radzenia sobie w trudnych sytuacjach. Zdumiewająco podobne podejście do stresu prezentują znawcy medycyny energetycznej, medycyny dalekiego Wschodu. Z ich punktu widzenia stres jest czynnikiem wywołującym napięcie w mózg. To utrzymujące się napięcie powinno być rozładowane, po to, by zarówno mózg, jak organizm człowieka mógł odpocząć i zregenerować się. Kumulacja stresu prowadzi do przemęczenia, utraty sił fizycznych i psychicznych, a zatem zaburzenia harmonii w ciele. Czujemy się przemęczeni, wyczerpani, nie mamy ochoty do życia, jesteśmy apatyczni, pozbawieni wiary w siebie. Wszystkie te czynniki mogą doprowadzić do całkowitej utraty balansu w organizmie człowieka i wówczas mówi się o tzw. zespole wypalenia. W ostatnich latach na całym świecie, w szczególności w krajach wysoko rozwiniętych, rośnie liczba osób, które na skutek różnych czynników przekroczyły stan równowagi między spalaniem zasobów, a możliwością odnowy. Jednym z wielkich problemów społecznych stało się zjawisko wypalenia zawodowego. W szybkim tempie rośnie liczba ludzi, którzy ulegają załamaniu psychicznemu na podłożu stresu. W poniższej pracy postaramy się przeanalizować zagadnienia związane ze stresem organizacyjnym.

2. Koncepcje stresu organizacyjnego

Interakcyjna koncepcja stresu Richarda.S. Lazarusa

Wg R.S. Lazarusa stres jest rodzajem relacji pomiędzy osobą i jej otoczeniem. Relacja ta każdorazowo podlega ocenie. Reakcja stresowa zależy od sposobu oceny, który z kolei uzależniony jest od możliwości i zasobów danego człowieka

Tom Cox zaadoptował koncepcje Lazarusa na grunt psychologii pracy, jako transakcyjny model stresu. Wg Cox’a stres jest wynikiem transakcji pomiędzy zewnętrznym środowiskiem (zewnętrznymi wymaganiami), a jednostką, jej osobistymi zasobami i wewnętrznymi potrzebami. Model ten przyjmuje również norma Międzynarodowego Biura Standaryzacji – ISO 10075.

Model stresu organizacyjnego

W tej koncepcji źródłem potencjalnie stresorodnych czynników jest organizacja, grupa społeczna realizująca pewne zadania. Istotne role odgrywają tu: pracownik, system budowania kariery zawodowej, stosunki interpersonalne, klimat organizacyjny, struktura organizacji i jej kultura, styl kierowania, relacje przełożony-podwładny. Czynniki organizacyjne nie muszą być stresogenne, jest to uzależnione od subiektywnej oceny danego pracownika. Należy mieć stale na uwadze, iż „…kultura organizacji jest istotnym czynnikiem wewnętrznym, determinującym strategie, procesy i metody zarządzania zasobami ludzkimi”, o czym możemy przeczytać w książce A. Pocztowskiego „Zarządzanie Zasobami Ludzkimi”

Model stresu organizacyjnego wg Marshalla i Coopera

Źródła stresu:

1. Relacje interpersonalne (niezdolność delegowania zadań, złe relacje z podwładnymi/przełożonymi, brak wsparcia, zła polityka w firmie)

2. Charakter pracy (złe warunki pracy, przeciążenie lub niedociążenie, presja czasowa)

3. Struktura organizacji i klimat (brak poczucia przynależności, małe możliwości podejmowania decyzji, niesprzyjająca atmosfera)

4. Rola w organizacji (niejasność ról, konflikt roli, odpowiedzialność)

5. Rozwój kariery (nieodpowiedni status lub szczebel, brak możliwości rozwoju, niedocenianie, brak poczucia bezpieczeństwa)

6. Źródła pozaorganizacyjne (problemy rodzinne, trudności pogodzenia obowiązków praca-dom)

Cechy indywidualne:

1. Skłonności neurotyczne (niestabilność emocjonalna, konformizm, dyrektywy wewnętrzne, elastyczność, orientacja na osiągnięcia)

2. Czynniki biograficzne (płeć, wiek, wykształcenie, status rodzinny, staż pracy, stan zdrowia)

3. Typ zachowania A lub B

4. Strategia radzenia ze stresem (zadaniowa, emocjonalna, zaangażowania, wsparcie społeczne, styl konfrontacyjny, styl unikowi)

Skutki działania stresu:

1. Stan zdrowia psychicznego (niska motywacja, niska samoocena, brak satysfakcji, napięcie, wyczerpanie, brak zaangażowania)

2. Stan zdrowia fizycznego (ucieczka w używki, wysokie ciśnienie, choroby układu krążenia i układu pokarmowego)

3. Symptomy organizacyjne (niska wydajność, wysoka absencja, brak dyscypliny pracy, brak poczucia osiągnięć, niska lojalność wobec organizacji, wysoka fluktuacja kadr, syndrom wypalenia zawodowego)

Sposoby radzenia sobie ze stresem

Można założyć, że człowiek posiada określone strategie radzenia sobie ze stresem, zapewne można je przyporządkować do którejś strategii opisywanej w piśmiennictwie, a są to:

1. Strategia aktywna inaczej konfrontacyjna polega na bezpośredniej konfrontacji mającej nacelu doprowadzić do zmiany samego stresora lub postrzegania go jako zagrożenia

2. Strategia unikania to odwracanie uwagi od stresora i własnych reakcji. Polega ona napominaniu, wypieraniu i zaprzeczaniu informacjom o sytuacji sresowej oraz chronieniu się przed takimi sytuacjami.

W literaturze spotykamy również:

1. Strategie zorientowana na rozwiązywanie problemu
2. Strategie zorientowane na emocje
3. Strategie wsparcia społecznego
4. Strategie reorientacji problemu

3. Metoda i organizacja badania

3.1. Opis organizacji

GlaxoSmithKline jest jednym z wiodących na świecie producentów leków i produktów ochrony zdrowia, który działa w oparciu o badania naukowe, jej misją jest „poprawiać jakość życia ludzi, dając im możliwość osiągać więcej, czuć się lepiej i żyć dłużej”.

Koncern GlaxoSmithKline powstał 27 grudnia 2000 roku w wyniku połączenia Glaxo Wellcome i SmithKline Beecham. Tradycja GSK sięga XIII wieku, wówczas prywatni inwestorzy założyli swoje apteki i małe wytwórnie leków. Początki działalności GSK w Polsce sięgają roku 1978, kiedy to otworzono przedstawicielstwo Wellcome Foundation. W kolejnych latach na rynku pojawiły się Glaxo (od 1995r. Glaxo Welcome), SmithKline and French oraz Beecham (od 1991r. SmithKline Beecham). W 1998 roku firma Glaxo Wellcome wykupiła 80% akcji Poznańskich Zakładów Farmaceutycznych Polfa.

Udział GlaxoSmithKline w światowym rynku farmaceutycznym wynosi 6,9%, w Polsce zaś kształtuje się na poziomie 8%, dostarcza swoje produkty na 140 rynków całego świata i posiada ponad 100 zakładów produkcyjnych, jeden z większych w Poznaniu. Firma ta zatrudnia ponad 100 tyś ludzi na całym świecie, w tym około 40 tyś pracowników pionu marketingu i sprzedaży. W GSK w Polsce pracuje blisko 1700 osób, ponad 400 z nich to przedstawiciele naukowi, którzy swą działalnością obejmują obszar całej Polski, służąc wszechstronną wiedzą z dziedziny medycyny i farmacji ośrodkom naukowym, uniwersyteckim i uczelniom medycznym.

3.2. Zarys pracy przedstawiciela naukowego

Praca Przedstawiciela Naukowego polega przede wszystkim na nawiązywaniu partnerskich relacji z lekarzami podczas wizyt w ich gabinetach, kiedy to przedstawia się ofertę firmy i próbuje razem z lekarzem rozwiązać terapeutyczne zagadnienia. Przedstawiciel, aby być partnerem do rozmów przechodzi szereg szkoleń merytorycznych i pomocniczych, a także sam ustawicznie zdobywa niezbędną wiedzę. Nieodzownym warunkiem efektywnej pracy jest jej planowanie z wyprzedzeniem rocznym, kwartalnym, miesięcznym, tygodniowym i dziennym. Planowanie dotyczy m.in. doboru klientów, kolejności ich odwiedzania oraz osiągnięć sprzedażowych, których wyniki są podstawą oceniania pracowników oraz mają wpływ na wynagrodzenie. Informacje o wynikach sprzedażowych decydują o miejscu przedstawiciela w rankingu obie informacje są ogólnie dostępne i bardzo aktywnie śledzone przez pracowników i ich przełożonych. Kolejność odwiedzanych placówek jest bardzo istotna z punktu widzenia czasu, często przedstawiciele pokonują dziennie około 150 km, istotne jest również, aby do poszczególnych lekarzy docierać z odpowiednią częstotliwością. Ponad to do obowiązków przedstawicieli należy organizowanie edukacyjnych szkoleń dla lekarzy, bezpłatnych badań dla pacjentów, reprezentowanie firmy podczas zjazdów, prelekcji, zaopatrywanie się w magazynach w materiały promocyjne, serwisowanie służbowego samochodu. Oprócz pracy w terenie przedstawiciele mają obowiązek każdego dnia raportować swoje dokonania. Często bywa, że praca w terenie i późniejsze raportowanie w komputerze zabiera niemalże cały dzień. Przedstawiciele posiadają służbowe telefony komórkowe i dla tego są dostępni dla kolegów z firmy, przełożonych i klientów całą dobę. Praca ta jest niezwykle absorbująca, ponieważ każdy klient ma inną osobowość, naturę czy nastrój, a dziennie bywa ich kilkunastu, przedstawiciel musi się do tego dostosować i każdorazowo być uśmiechniętym i entuzjastycznym. Dobry przedstawiciel, każdego dnia przygotowuję się na jutrzejsze wizyty, a to również pochłania czas. Praca na stanowisku przedstawiciela medycznego jest bardzo czasochłonna i wyczerpująca fizycznie. Prowadzenie samochodu na długich trasach jest monotonne i uciążliwe dla organizmu, głównie dla kręgosłupa. Dla tego bardzo istotne jest, aby przedstawiciel dbał o własne samopoczucie i zdrowie fizyczne są to niezbędne wymogi, aby pracować skutecznie i z przyjemnością. Brak odpowiednich proporcji między pracą a odpoczynkiem, brak czasu dla rodziny, przyjaciół i przyjemności mogą powodować stres.

3.3 . Cele i zadania badawcze

Badanie zostało przeprowadzone w kwietniu 2005 roku na wszystkich członkach zespołu przedstawicieli naukowych zajmujących się lekami oddechowymi i antybiotykami na terenie zachodniej małopolski. W ciągu ostatniego roku w firmie zostały wprowadzone następujące zmiany:

· terenu pracy
· preparatów, które promują
· partnerów, ponieważ praca badanych osób jest wykonywana w dwuosobowych podzespołach
· przełożonego (części badanych)

Celem badania jest zdiagnozowanie źródeł stresu w firmie a także rozpoznanie wśród pracowników strategii, jakie stosują zmagając się ze stresem. Dzięki przeprowadzonym badaniom unaoczniamy również obszary największego niezadowolenia z pracy, analizujemy zachowania i odczucia pracowników.

Wyniki badań maję posłużyć pracownikom i przełożonemu wypracować odpowiednie metody i środki, aby zminimalizować zjawiska i wpływ stresu a tym samym poprawić spadającą od pół roku sprzedaż preparatów na terenie przez nich obsługiwanym.

3.4 . Metoda diagnozująca stres organizacyjny

Podstawą badania był kwestionariusz Cooper’a, Sloan’a i Williama z 1988 roku. Polska adaptacja została wykonana w Katedrze Psychologii Zarządzania i Ergonomii Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Składa się on z siedmiu mniejszych kwestionariuszy:

1. Co sądzisz o swojej pracy
2. Jak oceniasz swój obecny stan zdrowia
3. Sposób, w jaki się zachowujesz
4. Jak interpretujesz zjawiska wokół siebie
5. Źródła presji w twojej pracy
6. Jak zmagasz się ze stresem, którego doświadczasz
7. Ty i twoja rodzina

W poniższej pracy wykorzystano kwestionariusze:

1. Co sadzisz o swojej firmie
2. Jak oceniasz swój obecny stan zdrowia(fizycznego i psychicznego)
3. Źródła presji w twojej pracy
4. Jak zmagasz się ze stresem, którego doświadczasz

4. Badania

4.1. Opinia na temat firmy

Respondenci odpowiadali na pytania dotyczące komunikacji, stosunków wewnątrz firmy, stopnia motywacji, możliwości kariery, poziomu bezpieczeństwa, rozwiązywania konfliktów, możliwości realizacji własnych aspiracji, satysfakcji z osiąganych zarobków, struktury firmy, ilości pracy i wysiłku, jaki wkładają w wykonywaną pracę

Ryc.1.

Najwięcej, ankietowanych stwierdziło, że odczuwają „pewne” zadowolenie z pracy. Duże zadowolenie u większości respondentów dają stosunki z innymi ludźmi w pracy. Pewne zadowolenie u większości pytanych powodował sposób komunikacji i obieg informacji w firmie a także stopień „motywacji” przez pracę. U znacznej części pojawiło się pewne niezadowolenie z aktualnych możliwości kariery.

4.2. Ocena obecnego stanu zdrowia

4.2.1. Odczucia i zachowania – zdrowie psychiczne

Respondenci odpowiedzieli na pytania dotyczące ich codziennego samopoczucia, nastroju, łatwości podejmowania decyzji, rozwiązywania problemów. Oceniali poziom własnej pracy, poczucie przydatności wykonywanych zadań, dokonywali oceny samych siebie pod kątem nastawienia do życia i problemów, ale także wydarzeń z przeszłości.

Ryc.2.

Ankietowani odpowiedzieli „zdecydowanie tak” na większość pytać, co pozwala stwierdzić, iż osoby te cieszą się dobrym samopoczucie, są optymistycznie nastawione do życia i pracy. Respondenci wkładają dużo energii we własna pracę i maja poczucie jej wartości. Potrafią rozwiązywać problemy i nie przejmują się błędami przeszłości, skupiając energię na realizacji aktualnych zadań.

Większość pytanych odpowiedziała, że w sytuacjach nawału pracy znajdują rezerwę energii niezbędną do wykonania zdania. Ankietowani są tez przekonani, że właściwie rozpoznawali i skutecznie zajmowali się swoimi problemami w pracy i w domu. Respondenci pytani o sytuacje, w których coś nie wychodzi nie tracą wiary w siebie, nie ulegają panice i nie odczuwają braku kontroli.

4.2.2. Zdrowie fizyczne

Uczestnicy odpowiadali na pytania dotyczące ich stanu zdrowia, dotyczyły one zaburzeń snu, łaknienia, apetytu, układu trawiennego, układu mięśniowego, krążeniowego oraz życia seksualnego.

Ryc.3.

Większość pytanych nigdy nie miała niżej wspominanych objawów lub też zdarzały się one rzadko. Niepokojące są informacje, że u niewielkiej części respondentów pojawiają się jednak wspomniane niedyspozycje. Poniżej można prześledzić poszczególne objawy i liczbę ankietowanych, u których się one zdarzały.

Szczegółowe omówienie aspektów zdrowia fizycznego

Ryc.4.

Takie objawy jak: niestrawność, nudności, brak tchu, zawroty głowy u większości pytanych nie zdarzały się nigdy. U połowy respondentów kłopoty ze snem, bóle głowy, zmęczenie, wyczerpanie, drżenie mięśni, kłucia, mrowienia w ciele oraz pocenie i mocne bicie serca zdarzało się rzadko.

4.2.3. Podsumowanie stanu zdrowia

Poniższy wykres przedstawia zestawienie opinii o pracy oraz autodiagnozy własnego stanu zdrowia psychicznego i fizycznego.

Ryc.5.

Najwyżej ankietowani ocenili stopień zadowolenia z pracy, nieco niżej pozytywne odczucia związane z praca, a najniżej uplasowało się zdrowie fizyczne. Jak widać na Ryc.5. jest wiele obszarów nad którymi można by popracować i to ze strony samych pracowników jak i kadry zarządzającej.

4.3. Źródła presji w Twojej pracy

Poniższy wykres obrazuje, w jakim stopniu kolejne „stresowy” wpływają na prace ankietowanych

Ryc.6.

Największym źródłem presji w pracy ankietowanych okazał się stresor związany z zarządzaniem, kariera i osiągnięcia, struktura organizacyjna oraz relacje dom-praca. W niewiele mniejszym stopniu stresory związane z charakterem pracy oraz relacje interpersonalne negatywnie wpływają na samopoczucie pracowników a tym samym na jakość wykonywanej pracy.

Większość pytanych uznała, że bycie niedocenianym w pracy jest zdecydowanie źródłem presji, podobnie uważają na temat monotonii pracy, niewystarczających finansach lub środkach do pracy. Za zdecydowane źródło presji w pracy respondenci uznali również możliwość własnego rozwoju, wartość i atmosferę w organizacji oraz wymagania, jakie nakłada praca na życie prywatne i społeczne.

Natomiast „bycie widocznym lub do dyspozycji” zdecydowanie nie jest postrzegane przez ankietowanych jako źródło presji, podobnie jak zmiana pracy w celu rozwijania kariery.

4.4. Zmagania ze stresem

Poniższy wykres informuje o tym jak często ankietowani zmagają się ze stresem. Informują Oni czy szybko podejmują działania, czy uatrakcyjniają swoją pracę, czy szukają wsparcia, czy skutecznie zarządzają czasem, czy planują z wyprzedzeniem swoje zadania. Ta część testu dotyczyła również ich psychiki i życia prywatnego. Pytano ich o próbę rozpoznawania własnych ograniczeń, umiejętność tłumienia złych emocji, o ich hobby i rozrywki, o relacje z przyjaciółmi i związki partnerskie.

Ryc.7.

Prawie wszyscy respondenci zgodnie zaznaczyli, że często muszą zmagać się ze stresem. Stres jest nieodzownym aspektem ich codziennej pracy, a tym samym potrafią na nie prawidłowo reagować.

Częste sposoby radzenia sobie ze stresem u większości respondentów to przede wszystkim: natychmiastowe, obiektywne i nieemocjonalne zajmowanie się problemem, szukanie wsparcia u przełożonego, skuteczne rozporządzanie czasem, rozdzielenie „domu i pracy” w przemyślany sposób, rozszerzenie zainteresowań i działalności poza pracą oraz akceptowanie sytuacji i uczenie się życia. Zdecydowana większość opowiedziała się za słusznością pozostawania w stałych związkach partnerskich, jako źródło radzenia sobie ze stresem.

Natomiast zrzucanie problemów na innych i narzucanie komuś zwolnionego tempa życia i zachowania większość pytanych uznała za sporadycznie stosowane

4.5. Strategia zmagań ze stresem

Na wykresie strategii zmagań ze stresem obserwujemy, jakie sposoby są najczęściej wykorzystywane przez respondentów w ich pracy

Ryc.8.

Wszystkie wymienione strategie: wsparcie społeczne, strategie zadaniowe, logika, relacje dom praca, zaangażowanie oraz efektywne zarządzanie czasem są w równie dużej mierze wykorzystywane przez pracowników. Jedynie efektywne zarządzanie czasem plasuje się na nieco niższej pozycji, jest to niezwykle przydatna umiejętność, która ułatwia codzienną prace i która jest stale doskonalona przez pracowników, również na szkoleniach wewnątrz firmowych.

Szczegółowiej rozpatrując poszczególne strategie można zauważyć z jednej strony, że w pytaniach dotyczących wsparcia społecznego najistotniejsze dla respondentów okazało się pozostawanie w trwałych związkach partnerskich. Z drugiej zaś strony poszukiwanie jak najwięcej społecznego wsparcia ankietowani nie uznali za sposób zmagania się ze stresem.

W strategii zadaniowej największą pomoc w walce ze stresem pracownicy znaleźli w „uciekaniu się do przepisów i ustaleń”, natomiast zrzucanie problemów na innych nie uznali za pomocne w omawianej kwestii.

W zagadnieniach związanych z logika największą rolę, wg respondentów odgrywa zajmowanie się sytuacja w sposób obiektywny i nie emocjonalny.

W zmaganiu się ze stresem pomocne dla większości pytanych odgrywa rozdzielenie domu i pracy w przemyślany sposób a także rozszerzenie zainteresowań i działalności poza praca.

Dużą rolę w zmaganiu się ze stresem ankietowani widzą w zajmowaniu się problemem natychmiast po jego pojawieniu oraz skutecznie rozporządzając czasem, natomiast narzucanie innym zwolnionego tempa życia i zachowania nie uznają za zachowanie mające wpływ na omawiane zagadnienie.

Z punktu widzenia zaangażowania w pracę dla respondentów pomocne w radzeniu sobie ze stresem okazało się czynienie pracy ciekawszą, nie tłumienie problemów w sobie, bycie zdolnym do uwalniania energii oraz akceptowanie sytuacji i uczenia się życia.

Podsumowanie przeniosłam na początek tego artykułu:)

Bibliografia

Koch R. Zasada 80/20. Wydawnictwo Medium, 2003
Louise L. Hay. Poznaj moc, która jest w tobie. Wydawnictwo Medium, 1994
Goleman D. Inteligencja Emocjonalna. Media Rodzina, 1977
Pocztowski A. Zarządzanie Zasobami Ludzkimi. Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2003
Strelau J. red. Nauk. Psychologia. Podręcznik akademicki, Tom 3. Jednostka w społeczeństwie i elementy psychologii stosowanej. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2000
Tayson E. Schell J. Własna Firma. Wydawnictwo RM, Warszawa 1999
Terelak J. F. Stres Psychologiczny. Oficyna Wydawnicza „Branta”, Bydgoszcz 1995
Tomaszewska T. Psychologia. PWN, Warszawa 1975
Zimbardo P. G. Ruch F.L. Psychologia i życie. Wydawnictwo naukowe PWN, Warszawa 1998

KONIEC PRACY PODYPLOMOWEJ

To co pomoże nam w redukcji stresu w pracy to zwiększenie świadomości i zdobycie nowych umiejętności, wprowadzenie dobrych dla nas zmian. Konkretniej...serdecznie zapraszam do przeczytania artykułu 8 KLUCZOWYCH KOMPETENCJI W 8 GODZINACH PRACY

albo zapraszam na szkolenie np. „Jak skutecznie wprowadzać zmiany?”

Niestety czasami mogą spotkać nas, lub naszych bliskich, bardzo trudne i stresujące sytuacje z obszaru mobbingu lub dyskryminacji, niestety mnie także to spotkało. Jak sobie z tym poradziłam, z jakimi artykułami i paragrafami się zapoznawałam, z kim wywiady/wykłady oglądałam opisuję w artykule
O PRZECIWDZIAŁANIU MOBBINGOWI I DYSKRYMINACJI W PRACY - TO WARTO WIEDZIEĆ

Pełna oferta aktywności szkoleniowo-coachingowych, które prowadzę znajduje się TUTAJ

Aktualne tematy i terminy znajdziesz na moim FACEBOOKu

A może zainteresuje Cię...Akademia Profesjonalnego Handlowca :) To mój konik:)!

Pozdrawiam serdecznie i zapraszam do kontaktu:)

dorotadwernicka.pl